Deri vücudumuzu örten en büyük organdır.
Derinin görevi, vücut ısısını ayarlamak, gaz alışverişi yaparak solunuma ve terleyerek boşaltıma yardımcı olmaktadır. Deri, ayrıca vücudu dış etkilerden korumaktadır. “Deri aynı zamanda bağışıklık süreçleriyle de ilgilidir ve metabolik fonksiyonlara sahiptir.”
Deri üç bölümden oluşmaktadır:
- Üst Deri (Epidermis)
- Alt Deri (Dermis)
- Deri Altı (Subkutis, alt derinin bir parçasıdır)
Üst Deri (Epidermis)
- Derinin alt bölümlerini koruyan tabakadır.
- Bu tabakada kan damarları ve sinirler bulunmaz.
- Üst derinin dış bölümü ölü hücrelerden meydana gelmiştir.
- Derinin rengini belirleyen hücreler bulunur.
- Deriyi zararlı ışınlardan korur.
Alt Deri (Dermis)
- Üst deriye göre daha kalındır ve canlı hücrelerden oluşur.
- Kan damarları, sinirler, ter bezleri, yağ bezleri, kıl kasları ve duyu almaçları bulunur.
- “Deriye esnekliğini verir ve ince elastik lifler bulunur .”
Deri Altı (Subkutis)
“Aslında dermis ve subkutis arasında net bir sınır bulunmaz ve her iki bölümün kalınlıkları ve geçiş özellikleri cinsiyete, yaşa, beslenme durumu ve yaşam koşullarıyla, vücudun hangi bölgesinde olduğuna göre değişir.”
Vücudu çapmalara ve vurmalara karşı korur ve vücudun ısı kaybını önler.
Burada ter bezleri yer alır ve boşaltıma yardımcı olur.
Hastalıklar
- Atopik Egzama (Atopik Dermatit)
- Ergenlik Sivilcesi (Akne Vulgaris)
- Kellik (Alopesi)
- Kurdeşen (Urtiker)
- Liken (Liken Planus)
- Mantar Hastalığı ( Fungal Enfeksiyon)
- Pitriazis Rosea
- Uçuk (Herpes Simpleks)
- Vitiligo
- Behçet Hastalığı
- Cüzzam (Lepra)
Atopik Egzama
“Atopik” ne demektir?
“Atopik” kelimesi deri ve solunum yollarının (burun ve akciğer gibi) aşırı duyarlı olmasına denir. “Bu terim genelde saman nezlesi ve astım gibi alerjik hastalığı olanlarda kullanılır.”
“Atopik Egzama” kac yaşında başlar, belirtileri nelerdir?
Atopik Egzama herhangi bir yaşta görülebilir. Bebeklerde görülme riski daha fazladır. Belirtileri, yüzde, kol ve bacakların dış yüzeyinde görülür. Büyüklerde ise genellikle kol ve bacakların iç yüzleriyle beraber vücudun her yerinde olabilir.
Atopik Egzama bulaşıcı mıdır?
Hayır, bulaşıcı değildir.
Nasıl tedavi edilir? Nelere dikkat edilmelidir?
Tedavisi için mutlaka bir dermatoloğa gitmek gerekir. Ancak tetikleyici faktörlerden uzak durmak adına şu konulara dikkat etmek gerekir:
1- Daima nemlendirilmelidir. Cilt kuru kalmamalı ve kısa süreli ılık banyo ve banyo sonrası nemlendirici sürülmelidir.
2- Cildi tahriş edebilecek maddelerden uzak durulmalıdır. Sabun, deterjan, parfüm, yün vb. cildi tahriş edebilir.
3- Aşırı şekilde terlenmemeli ve çok sıcak ortamlardan uzak durulması gerekmektedir.
4- Hasta olan bölgeleri kaşımamalı ve tırnakları kısa tutmalıyız. Stres, insanı kaşımaya yönelttiği için stresten uzak durulmalıdır.
5- Giysi seçiminde sentetik ve yünlü kıyafet kullanılması yanlıştır.
6- Saptanmış bir alerji varsa bundan uzak durulmalıdır.
Atopik Egzama iyileşir mi?
Hafifleme ve kaybolma ihtimali olsa da tekrarlayabilir.
Ergenlik Sivilcesi (Akne Vulgaris)
Sivilce nedir?
“Kıl-yağ bezi ünitesinin uzun süren ve tekrarlayan iltihabi bir hastalığıdır. “Genellikle yüz, sırt, göğüs ve omuzlara yerleşmektedir. En sık ergenlik çağında görülmektedir. Sağlıklı ve dengeli beslenme esası dışında beslenildiğinde sivilce oranı artabilir.
Hormon bozukluğuyla bir ilişkisi var mıdır?
Hormon düzeylerinin değişiklik gösterdiği ergenlik çağında sık görülmesine rağmen hekim tarafından öngörülmedikçe herhangi bir hormon bozukluğuna işaret etmez.
Sivilceyi artıran etkenler nelerdir?
Stres, fazla terleme, kozmetik ve kimyasal maddeler sivilceyi etkiler.
Sinirsel gerginlik sivilceye yol açar mı?
Sinirsel gerginlik, sivilce oluşumuna direkt bir etkisi yoktur. Ruhsal gerilim sivilceye yol açmaz. Fakat sivilce, sivilcesi olan birinde ruhsal gerilime yol açabilir. “Bu durum özellikle gençlerde cok belirgindir. Bir çok hasta sivilcenin başlangıç elemanı olan siyah noktalar ve kıl köklerini ilgilendiren iltihapsız kabarıklıkları tahrip etmekle sivilce gelişimini engelleyebilecekleri sanısındadırlar.”
Yapılmaması gerekenler nelerdir?
Sivilcelerinizi ellemeyiniz, sıkmayınız, yolmayınız. Aksi takdirde yeni sivilce oluşmasına, iz bırakmasına ve mikrop kapmasına yol açabilirsiniz.
Bulaşıcı mıdır?
Hayır, bulaşıcı değildir.
Tedavide dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
“Doktor kontrolünde ve uzun süreli tedavi gerektirir. Hastanın doktoruna güvenmesi, ilaçlarını düzenli şekilde kullanması ve takiplerine devam etmesi gerekir. Beklenmeyen bir etki görüldüğünde ise mutlaka hekiminize başvurunuz.”
Kellik (Alopesi)
Saç dökülmesi nedir?
24 saat içerisinde 100 adetten fazla kıl dökülmesidir. Genel olarak 3 tip saç dökülmesi vardır:
Yaygın saç dökülmesi;
Doğum, stres, ameliyat ve yüksek ateşli hastalıklardan 1-2 ay sonra saç dökülmesinde geçici bir süre için (6 ay) artış meydana gelebilir. Bunun dışında endokrinolojik hastalıklar sonucu dökülme yaşanabilir. Şeker hastalığı, bu tür hastalıklara iyi bir örnektir.
Bölgesel iz bırakmayan bazı kozmetik uygulamalar sonrası (Fön gibi) ve yüzeysel mantar hastalığında meydana gelebilir.
Bölgesel iz bırakan; bazı ailesel hastalıklar ve tümörel hastalıklar sonucu oluşabilir. Bunlar geriye dönüşümsüz harabiyet meydana getirir.
En çok hangi yaşlarda meydana gelir?
Bayanlarda 20-30, erkeklerde 30-40 yaşlarında meydana gelir.
Bulaşıcı mıdır?
Bulaşıcı değildir.
Saç dökülmesini engelleyecek kesin bir tedavi yöntemi var mıdır?
Tedaviye erken başlanırsa engellenebilir. Ayrıca Doktor tavsiyesi ile saç dökülmesini durduracak etkili ilaçlar da kullanılabilir.
Kurdeşen (Ürtiker)
Ürtiker nedir?
Latince’den gelen”Urtica” kelimesi ısırgan otundan gelmektedir. Halk arasında “kurdeşen” olarak bilinen bu hastalıkta genelde tüm vücutta yaygın olarak görülen, ciltten hafif kabarık, sınırları genelde belirgin, farklı boyutlarda, kızarık, bazen ortası soluk olabilen döküntüler oluşur.
Kurdeşen hayati tehlike yaratır mı?
Sadece cilde lokalize olmuşsa hayati tehlike yaratmaz. Fakat ciltte döküntüye yol açan deri altı ödem soluk borusuna kadar ilerlemişse hayati tehlike yaratabilir.
Ürtikerin nedenleri nelerdir?
İlaçlar (Penisilin başta olmak üzere)
Gıdalar(Yumurta, balık gibi pek çok gıda)
Ev tozları ve hayvan tüyleri
Böcek ısırmaları
Tedavileri nelerdir ;
Öncelikle doktora başvurulmalıdır. Eğer hastalık tekrar ederse doktor değiştirmek yerine aynı doktora başvurulmalıdır. Ayrıca ilaç kullanımı ve balık, yumurta vb. gıdalarının tüketimine dikkat edilmelidir. Gereksiz ilaç kullanılmamalı ve balık , yumurta ve kabuklu yigeceklerin tüketimine dikkat edilmelidir.
Liken (Planus)
Liken Planus nedir?
Liken Planus, ağız içi, yemek borusu ve kadın ve erkek cinsel organlarında görülen yaygın bir hastalıktır.
Bu hastalığı oluşturan başlıca etkenler nelerdir?
Stres, hastalığın oluşumda başlıca rol oynar. Bununla beraber hepatit B, hepatit C ve karaciğer hastalığı da etkenlerden biridir.
Hastalığa ait döküntülerin özellikleri nelerdir?
Bu döküntüler kaşımaya bağlı etkilerle ortaya çıkabilir. En çok döküntü el, ayak ve ön yüz bölgelerinde olur. Bu döküntüler miniktir fakat birleşerek geniş oluşumlar yaparlar.
Mantar Hastalığı
Mantar Hastalığı nedir? Nerelerde görülür?
Mantar hastalığı, bulaşıcı, mikrobik, maya veya küf mantarlarının oluşturdukları hastalıklardır. ” Günlük yaşamda insan vücudu dışında da çok iyi bilindiği gibi maya ve küfler için en ideal üreme ortamı sıcak ve nemli ortamlardır”(Mat, 5)
Bu nedenle sıklıkla kasık, ayak parmakları arası, yüz ağız içi, tırnaklar saçlı deri ve bayanların cinsel organında görülmektedir.
Nasıl bulaşır?
Şapka, havlu, kep, otellerdeki halılar, banyo hamam gibi ortak kullanılan malzemeler ve yerler yoluyla bulaşabilir. Yakın temas halinde olduğunda insandan insana ve hayvandan insana bulaşabilir.
Tedavisi var mıdır?
Tedavisi vardır ve hastalık için doğru ilaçlar kullanıldığında düzelir. Fakat gerekli önlemler alınmazsa hastalık tekrarlayabilir. Ayrıca el ve ayak tırnaklarında mantar olursa tırnak çekilmemeli, doktora başvurulmalıdır.
Korunmak için ne yapılabilir?
Öncelikle kişisel eşyalar başkasıyla ortaklaşa kullanılmamalıdır. Vücudun kuru tutulması gerekir. Her insanın hangi mantara yatkın olup olmadığı bilinmediği için alınması gereken önlemler farklıdır. Örneğin çocuklar saçlı derinin kimyasal yapısındaki özellik sebebiyle saçlı deri mantarına yatkındırlar. Bunun için saçlarını temiz tutmaya özen göstermeli ve kapalı tutmamalılardır.
Pitriazis Rosea
Pitriazis rosea nedir?
Halk arasında “Gül Hastaligi” olarak bilinen ve derinin sık görünen hastalıklarından biridir.
Hastalığın sebebi nedir?
Pitriazis roseanin, kesin bir sebebi olmamakla beraber, virüslere karşı aşırı duyarlılıktan oluştuğu düşünülmektedir.
Nasıl ortaya çıkar ve yiyeceklerle bir ilişkisi var mıdır?
Önce büyük yuvarlak, kepekli ve döküntü şeklinde başlar ve her 5-15 gün içerisinde daha küçükleri ortaya çıkar ve yiyecekle bir ilişkisi yoktur.
Hastalık ne kadar sürer?
2-3 ay içerisinde geçer.
Uçuk (Herpes Simpleks)
Uçuk nedir ve nerelerde görülür?
Bir enfeksiyonun rahatsızlık yaratan ve görünüşü bozan sonuçlarıdır. “Herpes simpleks virus tip 1” uçuğa yol acan virüstür. Genellikle dudak, burun delikleri ve çevresi etrafında oluşur.
Hastalık nasıl bulaşır?
Doğrudan bir uçuğa dokunularak ya da ev eşyalarının paylaşılması yoluyla bulaşabilir. Bu şekilde virüs yalnızca ağız çevresine değil, göze ve cinsel organlara veya derinin bütünlüğünün bozulduğu herhangi bir bölgeye geçebilir.
Bu hastalık neden tekrarlıyor?
İlk enfeksiyon sonrasında, enfeksiyon olan bölgedeki sinirler grubu uykuya yatıyor ve o bölge uçuğun tekrarlanması için ideal bir yer oluyor.
Vitiligo
Vitiligo nedir?
Deri üzerinde beyaz lekelerin oluşmasına vitiligo denir. Vücutta vitiligo görülürse doktora başvurulmalıdır.
Vitiligo neden olur?
Vitiligonun oluşmasının temel ya da kanıtlanmış bir sebebi yoktur. Fakat vücuda renk veren hücrelerin sebepsiz bir şekilde yok olması sonucunda oluşan beyaz lekelere denir.
Vitiligonun tedavisi var mıdır?
Vitiligo kozmetik bir problemdir. Makyaj malzemeleri ile üstü örtülebilir. Onun dışında çeşitli tedavileri vardır. Bu tedaviler en az 3 ay sürer.
Vitiligo hastalığı olan bireyler nelere dikkat etmelidir?
Vitiligonun oluşmasının temel nedeni deriye rengini veren hücrelerin yok olmasıdır. Bu hücreler aynı zamanda deriyi zararlı güneş ışınlarından korur. Bu yüzden vitiligosu olan insan güneşin zararlı ışınlarından uzak durmalıdır. Kolaylıkla deride yanıklar oluşabilir ve kanser oluşumunu destekleyen benler oluşabilir.
Behçet Hastalığı
Prof. Dr. Hulusi Behçet
Hulusi Behçet, Türk dermatoloji ve bilim insanıdır. 1939 yılında kan damarı eflamasyonu olan ve bugün kendi adıyla adlandırılan Behçet hastalığını açıklayan ilk bilim adamıdır. Çalışmalarını İstanbul Tıp Fakültesinde sürdürmüştür.
Behçet Hastalığı nedir?
Behçet Hastalığı, ağız içi ve cinsel bölgede yaralar açan, ayrıca deri, göz, eklemler, damarlar başta olmak üzere vücuttaki tüm organ ve dokuları yayılabilen, nedeni belli olmayan bir hastalıktır.
Behçet Hastalığının belirtileri?
Ağız yaraları hastaların hemen hemen hepsinde vardır. Hastalığın diğer belirtileri ortaya çıkmadan yıllarca önce tek başına görülebilir. Yaralar; yanak içi, dil, dudaklar, yumuşak damakta tek ya da çok sayıda ortaya çıkabilir. Yaraların ortası kirli beyaz, etrafı kızarık ve ağrılıdır. Cinsel bölgede ağrı oluşur.
Çeşitli deri belirtileri ortaya çıkar. Bacaklarda kırmızı ve ağrılı düğmeler oluşur. Nadiren vücutta dağınık şekilde oluşur. Hastalık ilerledikçe, çeşitli yerlerde sivilceye benzer belirtiler de çıkmaya başlar.
Eklemlerde, damarlarda ve sinir sisteminde belirtiler olur.
Hastalığın tedavisi
Tedaviler farklıdır. Bu yüzden tedavi seçimini doktorlar belirler. Hastalığın zaman içinde hafiflediği görülür.
